Portret małego miasta (9‘)
Specjalnie przygotowany blok polskich krótkich metraży dokumentalnych z czasów PRL, pokazujących proces kształtowania się miast, ich powojennej odbudowy, tworzenia narracji na temat nowej rzeczywistości i przebudowy w duchu socjalistycznym na różnych etapach funkcjonowania państwa. W ramach pokazu staraliśmy się umieścić filmy klasyczne dla polskiego dokumentu i mniej znane pozycje dokumentalne, pokazujące krystalizowanie się nowych ośrodków miejskich i problemy, na jakie napotykały.
W zestawie nie zabraknie rewizjonistycznych i krytycznych filmów z „Czarnej serii”, powstających tuż po październikowej odwilży, a także przekroju najważniejszych osobowości reżyserskich naszego dokumentu, od Andrzeja Munka i Kazimierza Karabasza po Krzysztofa Kieślowskiego.
Z prezentowanych w bloku filmów wyłania się paleta problemów, które – co szczególnie ciekawe – w zbliżonej formie pozostają aktualne do dziś, jak: naskórkowa rewitalizacja, wyludnianie mniejszych miejscowości, rozlewanie się miast. Po seansie trudno nie pomyśleć, że nasze miasta wciąż są w budowie.
„Portret małego miasta”, real. Władysław Ślesicki, 1961, 9 min. (Nowy Sącz)
Nowy Sącz i jego mieszkańcy są bohaterami filmu dokumentującego przeobrażanie się małej miejscowości w miasto. Zwyczajni „obywatele”, robotnicy, kierowcy autobusów, piekarze i dozorcy – wielobarwny zbiór zamieszkałych w latach sześćdziesiątych ludzi. Plus stary Nowy Sącz, jako nostalgiczne wspomnienie, nadchodzącej ery fabryk i betonu.
„Lubelska starówka”, real. Bohdan Kosiński, 1956, 5 min. (Lublin)
Film pokazuje dwa oblicza lubelskiej starówki: pięknie odnowione fasady kamienic, turyści na rynku, ale także zrujnowane podwórka tejże części Lublina.
„Z Powiśla”, real. Kazimierz Karabasz, 1958, 10 min. (Warszawa)
W pierwszym samodzielnym filmie Kazimierz Karabasz zanotował wyjątkowy nastrój dzielnicy, której życie toczy się innym, niespiesznym rytmem. Kamera Stanisława Niedbalskiego długo i cierpliwie przygląda się starym handlarkom na ulicy, dzieciom bawiącym się wśród ruin, twarzom pacjentów z balkonu w szpitalu na Solcu, czy kataryniarzowi. Film tematycznie bliski „czarnej serii”.
„Miasto na wyspach”, real. Jan Dmowski, Bohdan Kosiński, 1958, 9 min. (Warszawa)
Film krytykujący rozbudowę Warszawy na dalekich krańcach, a zostawiając ruiny i puste place w samym centrum.
„Z miasta Łodzi”, real. Krzysztof Kieślowski, 1969, 17 min. (Łódź)
Dokument przedstawia rozwój technologiczny i kulturowy Łodzi widziany oczami mieszkańców. Nie wszystkim podobają się jednak postępujące zmiany.
„Niedzielny poranek“, real. Andrzej Munk, 1955, 19 min. (Warszawa)
Twórca “Zezowatego szczęścia” portretuje Warszawiaków, w ich pełnym kolorów mieście. Kurs autobusem miejskim daje sposobność obserwowania różnych zabawnych zachowań pasażerów, ale jest też krótką historią skłóconej pary, która na szczęście prowadzi do happy endu.
*Przed pokazem prelekcję wygłosi Lech Moliński – kurator MIASTOmovie.